Vandaag zou een van de grootste hedendaagse dichters - Mick Imlah - 56 jaar zijn geworden. 12 januari 2009 overleed hij aan ALS (geconstateerd in 2006). Imlah was vanaf 1993 hoofdredacteur van de poëziekatern van de Times Literary Supplement. De poëzie in de TLS was consequent modern, experimenteel, en helaas vaak onbegrijpelijk - ook voor de lezer die zich niet laat afschrikken door de noodzaak tot meerdere herlezingen. Van Imlah zelf werd maar weinig uitgegeven. Des te groter was de verbazing over zijn bundel The Lost Leader die verscheen nadat de dodelijke spier- en zenuwziekte bij hem gediagnostiseerd was.
The lost leader is absoluut eigentijds en de moderniteit voorbij. Wat een genot. Imlah beloont de oplettende lezer keer op keer. De 126 pagina's tellende bundel sleurt je diachroon mee door de gecanoniseerde (cultuur-)geschiedenis van Schotland. Wat zijn ze bij Imlah vaak lachwekkend in hun zo diepe nederlagentragiek. Zo nu en dan waan ik me bijna in een Asterix en Obelixland. Ik denk aan de toiletgraffiti van Waterloostation die ik aantrof in de jaren tachtig: Scots rule - Och - Aj!
De oorlogen tegen de Engelsen en de kruistochten tegen de Saracenen passeren de revue, net als de clashes op het voetbalveld, waar de Engelsen - helaas maar het is niet anders - bijna altijd gloriëren.
Imlah beschouwt de Schotten en hun land met een verbeeldingskracht die hem als een gebraden duif in luilekkerland zo maar de mond in schijnt te vliegen, een ironie die gepeperd is met oprechte liefde en vooral een vakmanschap dat olympisch is te noemen en je bijna jaloers maakt. Maar bovenal schittert zijn werk, omdat het zo benaderbaar is. Imlah bewerkstelligt wat goede poëzie moet bewerkstelligen: opwinding bij de lezer, van binnen; en verbazing, dat het leven zo anders zou kunnen zijn en toch niet is.
Een treffend voorbeeld is het gedicht over Robert Bruce (1274-1329), ook wel genaamd Braveheart. Deze Schots(t)e troonpretedent had de bizar rare wens dat na zijn dood, na een leven van koppen inslaan en nederlagen lijden, zijn hart begraven zou worden in de Heilige Stad: Jeruzalem. Imlah bezingt Schotlands rauwe schoonheid in twaalfregelige, tien voetige rijmende versen.
The Spring: - and as her ice draws of the glen,
Scotland gets up, and is herself again;
Hawthorn has run in white to the riverside
where bluebells crowd the bank, and the young Clyde
skips down the hill with a fresh appetite
on stones as clear as the stars on a frosty night.
Je ziet: winter wijkt en de maand van Maria, het mirakel van mei staat voor de deur.
Imlah gebruikt de stijl van Tennyson bewust, omdat die in een snijdend contrast staat tot de absurde avonturen die de Schotten onderweg met dat hart beleven - ze komen niet verder dan Sevilla. Het verhaal wordt bijna cabaresk - net als bij het gedicht dat Verdecchia hier beneden voorleest. Het kost wat moeite, de vijf pagina's, maar zoals gezegd, de beloning is er naar.
Hoeveel nederlagen de Schotten ook geleden hebben, The Lost Leader bracht Imlah een kostbare overwinning. Ze kwam net op tijd. Hij was nog in staat om in 2008 zelf de Forward Prize in ontvangst te nemen en te horen dat zijn bundel de beste van 2008 was. Een poëet uit duizenden.
2 opmerkingen:
Dank je wel Jo, voor je prachtige Leestafel over Mick Imlah. Een dichter die ik dankzij jou heb leren kennen.
Mag ik, als bescheiden bijdrage aan jouw blog, hier wijzen op een ander indrukwekkend gedicht uit deze bundel - London Scottish - waarin Imlah met volkomen behoud van eigen stem de War Poets terug haalt.
Kleine aanvulling: de term War poets slaat niet alleen op Engelse dichters die deelnamen aan de gevechten in de W.O.1. Rusland kent oorlogsdichters die de canon van de wereldliteratuur zijn ingegaan: o.a. Nikolaj Gumilj'ov, Alekasandr Blok en die Ehrenburg.
Imlah zou verplichte kost moeten zijn voor ieder die zich dichter durft noemen.
Een reactie posten